Fries – Westerlauwers Fries

Westerlauwers Fries (Westerlauwers Fries: Frysk) is het Fries dat gesproken wordt in de Nederlandse provincie Friesland en een aangrenzend deel van de provincie Groningen. Deze taal wordt doorgaans Fries genoemd en ook in dit artikel wordt hiermee de Westerlauwerse variant bedoeld. De tegenhanger van het Westerlauwers Fries is het Oosterlauwers Fries, waarvan het Saterfries het directe overblijfsel is. Van het Fries bestaat ook een variant die in de grensstreek tussen Duitsland en Denemarken wordt gesproken. Deze variant staat bekend als het Noord-Fries. Het Westerlauwers Fries stamt af van het Oudfries, dat een sterke overeenkomst vertoonde met het Oudengels. Enkele overeenkomsten met het Engels zijn nog steeds terug te vinden in het moderne Fries.

Op basis van het Kleifries en Woudfries is het Standaardfries ontwikkeld, dat als onderwijs- en bestuurstaal in Friesland wordt gebruikt. De spellingsregels voor dit Standaardfries zijn verschillende keren hervormd, voor het laatst met de afkondiging van de Steatestavering (Statenspelling) door de Friese Provinciale Staten in 1980.

Nederland erkent het Fries als autochtone minderheidstaal. Als zodanig geniet de taal bescherming onder het Europees handvest voor regionale en minderheidstalen. Ook is het Fries, naast het Nederlands, een officiële taal in de provincie Friesland. Friese taal- en letterkunde is in Friesland een keuzevak waarin examen kan worden gedaan op de havo en het vwo. Verder is er een studierichting Fries aan de Rijksuniversiteit Groningen, waarvoor zich in 2010 echter niemand heeft ingeschreven. De opleiding Fries aan de Universiteit van Amsterdam is geschrapt. Bijvakken Fries worden door een aantal universiteiten in Europa aangeboden.