Haags

Het Haags is het stadsdialect dat door de autochtone “volksklasse” van Den Haag wordt gesproken. Het behoort tot de Zuid-Hollandse dialecten.

‘t Haags isset Stasdiâhlek dat doâh de âhtogtaune “volleksklasse” van De Haag wogt gesprauke. Et behoâht tot de Hollandse dialekte.

Als typisch randstedelijk dialect heeft het een grammatica en syntaxis die nauwelijks afwijken van het Standaardnederlands. Het verschilt echter aanzienlijk meer van deze taalvorm dan het Rotterdams of het Leids door een paar specifieke klanken. De drie Nederlandse zuivere diftongen ei, ui en au keren erin terug als [ε:] (“è”), [œ:] (“ùi”) en [[ɑ]?:] (“âh”): steeds met alleen de eerste klinker uit de Standaardnederlandse tegenhanger. Net als in heel Holland en Brabant zijn de ee, de oo en de eu duidelijke tweeklanken ([ei], [ou] en [øy], bij Haagse Harry ei, au en ui geschreven). Tenslotte wordt, zoals in meer stadsdialecten het geval is, de r gebrouwd. De mannelijke Haagse jongeren spreken een argot met veel voor buitenstaanders onbegrijpelijke modewoorden.

Sinds de jaren tachtig is er een strip in het Haags dialect, Haagse Harry, die erg populair geworden is. Hierin wordt door de spelling het Haags enigszins gechargeerd (de klanken eej, oow en euw worden consequent als “ei”, “au” en “ui” geschreven, hoewel ze zelden zo worden uitgesproken). Door een aantal haagssprekende types van Van Kooten en De Bie (met name Jacobse en Van Es), cabaretier Harrie Jekkers en de genoemde strip heeft het Haags de laatste jaren een revival doorgemaakt: de typisch Haagse klanken, die aan het verdwijnen waren, worden hierdoor weer volop gebruikt. Critici noemen dit neo-plat en vechten de authenticiteit ervan aan.

Incidenteel wordt met de term Haags verwezen naar de geaffecteerde spraak, het sociolect van de adel en andere traditioneel hoge bevolkingsklassen.

Rijswijk en Voorburg zijn in hoge mate verhaagst. Ook in Zoetermeer wordt door een gedeelte van de bevolking Haags gesproken.

Scheveningen heeft een eigen dialect, het Schevenings, dat anders dan het Haags een traditioneel Hollands dialect is. Er wordt evenwel ook Haags gesproken, soms vermengd met taaleigen uit het Schevenings. Dit laatste dialect staat bekend als Nieuw-Schevenings.