Drents is een verzamelnaam voor de dialecten die worden gesproken in de provincie Drenthe. De dialecten zoals deze nog door de helft van de Drentse bevolking gesproken worden, zijn varianten van het Nedersaksisch dat op zijn beurt deel uitmaakt van het Nederduits.
Het Noordenvelds of Noord-Drents is een variant van het Nedersaksisch dat in de kop van Drenthe wordt gesproken. Het is een van de twee dialecten die in Drenthe worden gesproken die eerder tot het Gronings worden gerekend dan tot het Drents, de andere is het Veenkoloniaals. De stichting Drèentse toal rekent het echter bij het Drents. Toch is het Noordenvelds wel de meest Drentse variant van het Gronings.
Het gebied waarin Noordenvelds wordt gesproken omvat ruwweg de dorpen Peize, Roden, Norg, Eelde en Vries, samen de huidige gemeentes Noordenveld en Tynaarlo.
Zoals boven gesteld worden alle Drentse dialecten bij het Nedersaksisch ingedeeld, maar daar houdt de gemeenschappelijke taalkundige factor op. Ofschoon voor alle streektalen geldt dat ze in meerdere vormen bestaan en vaak per dorp verschillen, is dit voor Drenthe wel zodanig het geval dat men taalkundig gezien nauwelijks nog van “het Drents” kan spreken. De dialecten uit het noorden en oosten (hieronder: Noordenvelds en Veenkoloniaals) worden gewoonlijk gerekend tot het Gronings, de dialecten uit het zuidwesten zijn Stellingwerfs, en de dialecten in een paar dorpen tegen de zuidgrens met het graafschap Bentheim (Duitsland) worden zelfs wel bij het Sallands ingedeeld (om de eigenschap dat ze umlaut in de verkleinwoorden hebben).
De Stichting Drentse Taol onderscheidt zeven hoofdvarianten van het Drents binnen de provincie, gebaseerd op het onderzoek van dr. G.H. Kocks, de samensteller van het Woordenboek der Drentse Dialecten:
- het Noordenvelds (ook wel gerekend tot het Gronings)
- het Veenkoloniaals (ook wel gerekend tot het Gronings)
- het Zuidoost Zand-Drents
- het Zuidoost Veen-Drents
- het Midden-Drents
- het Zuidwest Noord-Drents (zie Stellingwerfs)
- het Zuidwest Zuid-Drents